Nằm trong Chương trình hợp tác giữa tỉnh Yên Bái và tỉnh Val de Marne (Cộng hòa Pháp) về nhiều lĩnh vực, từ năm 2007, Thư viện tỉnh Yên Bái đã mở rộng quan hệ hợp tác với tỉnh Val de Marne (Cộng hoà Pháp) về lĩnh vực thư viện trong từng giai đoạn, với mục tiêu là: Nâng cao năng lực phục vụ cộng đồng cho Thư viện tỉnh Yên Bái. Tranh thủ nguồn đầu tư nước ngoài để phát triển sự nghiệp thư viện trong tỉnh. Từng bước hiện đại hoá hoạt động thư viện phục vụ cán bộ và nhân dân các dân tộc tỉnh Yên Bái.

Các nội dung hợp tác được triển khai cụ thể theo các tiểu dự án như sau:

+ Trang bị xe thư viện lưu động cho Thư viện tỉnh Yên Bái.

+ Xây dựng phòng đa phương tiện phục vụ bạn đọc tại Thư viện tỉnh Yên Bái.

+ Phục chế, bảo quản và số hoá tài liệu cổ hiện đang lưu giữ tại Thư viện tỉnh Yên Bái.

+ Đào tạo nguồn nhân lực cho Thư viện tỉnh Yên Bái để thực hiện các dự án.

+ Cung cấp các tác phẩm Pháp ngữ cho Thư viện tỉnh Yên Bái.

 Dự án “Xe thư viện lưu động” của Thư viện tỉnh Yên Bái với tổng vốn đầu tư là 94.292 EUR, t­ương đ­ương 2.198.790.732 VNĐ (trong đó: kinh phí do Hội đồng tỉnh Val de Marne tài trợ là 75.180 EUR, tư­ơng đư­ơng 1.753.114.732 VNĐ; kinh phí đối ứng của tỉnh Yên Bái là 445.676.000 VNĐ) được triển khai và đi vào hoạt động từ tháng 12/2008. Qua năm năm đưa vào phục vụ, mô hình hoạt động của xe thư viện lưu động đã thực sự đem lại hiệu quả thiết thực, làm thay đổi phương thức phục vụ bạn đọc của Thư viện tỉnh, góp phần đẩy mạnh văn hóa đọc trong cộng đồng, đặc biệt là nâng cao mức hưởng thụ sách báo cho người dân ở cơ sở và mở ra một hướng đi mới cho Thư viện tỉnh Yên Bái trong điều kiện hiện nay khi mà văn hoá đọc đang dần bị thu hẹp lại bởi sự ảnh hưởng của các kênh thông tin khác phong phú và hấp dẫn hơn. Hoạt động phục vụ của xe thư­ viện lư­u động tại các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh đã phát huy có hiệu quả dự án hợp tác với Hội đồng tỉnh Val de Marne (Cộng hoà Pháp). Với vốn sách tư­ơng đối lớn (trên 63.000 bản) đư­ợc bổ sung thư­ờng xuyên, nội dung đa dạng, phong phú, phù hợp với từng đối t­ượng bạn đọc, xe thư­ viện lư­u động đã phục vụ kịp thời các nhiệm vụ chính trị của tỉnh, của đất nư­ớc, giúp ngư­ời dân ở cơ sở hình thành thói quen đọc sách để bổ sung kiến thức, tìm hiểu, cập nhật thông tin, góp phần vào công tác “Xoá đói, giảm nghèo”, thực hiện tốt phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá” và Chương trình “Xây dựng nông thôn mới” trong tỉnh. Đặc biệt là trong các dịp phục vụ lễ hội du lịch tại các địa phư­ơng trong tỉnh, xe thư­ viện lư­u động đã để lại nhiều ấn t­ượng tốt đẹp với ngư­ời dân ở cơ sở.

 Sau gần 5 năm hoạt động, xe thư viện lưu động đã duy trì phục vụ tại 63 điểm của 9/9 huyện thị trong tỉnh với 1.125 lượt xe đến, phục vụ 206.608 lượt bạn đọc với 455.675 lượt sách báo luân chuyển, 9.599 lượt bạn đọc sử dụng các thiết bị tìm tin, chiếu phim phục vụ 28.222 lượt người xem, tổ chức 12.842 đợt trưng bày, triển lãm sách báo và tranh ảnh, giới thiệu sách theo chuyên đề 150 cuộc. Ngoài các điểm phục vụ theo kế hoạch, xe thư viện lưu động còn tham gia phục vụ các các nhiệm vụ chính trị của địa phương và của đất nước như: Hội báo xuân hàng năm, các Lễ hội văn hóa…; Kết hợp thực hiện Chương trình luân chuyển sách về cơ sở tới các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh... Ngoài hình thức đọc tại chỗ, cho mượn sách tập thể, từ tháng 4/2010 xe thư­ viện l­ưu động đã mở thêm hình thức phục vụ m­ượn sách cá nhân, thu hút nhiều lư­ợt bạn đọc sử dụng tài liệu th­ư viện.

Ngày 1 tháng 11 năm 2010, Dự án “Phòng đa phương tiện”, Thư viện điện tử tỉnh Yên Bái với tổng kinh phí đầu tư 65.360 EUR (Trong đó: Kinh phí do Hội đồng tỉnh Val de Marne tài trợ là 60.000 EUR, tương đương 1.500.000.000 VND; Kinh phí của tỉnh Yên Bái đối ứng là 5.360 EUR, tương đương 134.000.000 VND) đã chính thức khai tr­ương và đi vào phục vụ bạn đọc. Đây là một hình thức phục vụ mới với cách “đọc” mới thân thiện và hữu ích, phù hợp với xu thế phát triển của xã hội. Hình thức phục vụ này đã thu hút đư­ợc sự quan tâm chú ý của bạn đọc đặc biệt là học sinh, sinh viên các trư­ờng trên địa bàn thành phố. Phòng đa phương tiện của Thư viện tỉnh Yên Bái được trang bị hệ thống máy tính (2 máy chủ, 15 máy trạm) đ­ược cài đặt phần mềm tích hợp, có nối mạng nội bộ và mạng Internet để phục vụ việc truy cập thông tin của bạn đọc. Ngoài hệ thống máy vi tính, phòng đa ph­ương tiện được trang bị 1 bộ máy chiếu Projector, 2 bộ ti vi và đầu đọc đa năng, máy in và một số thiết bị ngoại vi khác để giúp bạn đọc có thể khai thác được các dạng tài liệu điện tử với nhiều nguồn thông tin khác nhau. Tại Phòng đa phương tiện, bạn đọc của Thư viện tỉnh Yên Bái được tiếp cận với nhiều nguồn lực thông tin, các phần mềm học tập – tham khảo, đặc biệt là được khai thác nguồn dữ liệu phong phú của Thư viện điện tử với trên 170.000 tài liệu toàn văn đã được số hóa thuộc nhiều lĩnh vực như: Khoa học xã hội và nhân văn, tâm lý học, tôn giáo, khoa học tự nhiên, khoa học công nghệ, giáo dục, y tế , môi trường, pháp luật, văn học, nghệ thuật...; Hơn 1.000 phim khoa học và công nghệ; Trên 2.000 băng đĩa điện tử có nội dung nâng cao tri thức, kỹ năng sống, phổ biến các kiến thức về chăm sóc sức khỏe cộng đồng, hướng dẫn kỹ thuật nông nghiệp phục vụ phát triển nông nghiệp nông thôn... Cùng với các hình thức phục vụ truyền thống, hình thức phục vụ mới tại phòng đa phương tiện của Thư viện tỉnh Yên Bái đã tạo ra môi trường học tập, nghiên cứu thân thiện, tích cực, góp phần bồi dưỡng nguồn nhân lực có chất lượng cao phục vụ sự nghiệp CNH, HĐH của tỉnh. Sau gần 4 năm mở cửa phục vụ bạn đọc, “Phòng đa phương tiện” Thư viện tỉnh Yên Bái đã mở 28 lớp tập huấn cho 1.218 bạn đọc, phục vụ 33.417 lượt bạn đọc đến sử dụng và truy cập thông tin.

Từ năm 2011 – 2013, Th­­ư viện tỉnh Yên Bái tiếp tục được triển khai thực hiện Dự án “Phục chế, bảo quản và số hoá tài liệu cổ” nhằm phát huy giá trị của tài liệu cổ hiện đang lư­u giữ tại Thư­ viện tỉnh Yên Bái, đồng thời quảng bá các giá trị về lịch sử, văn hóa, địa lý, dân tộc học, về địa phương Yên Bái với bạn bè trong nước và trên thế giới. Tổng đầu tư của Dự án là 15.000 EUR, tương đương 420.000.000 VND (Trong ®ã: Hội đồng tỉnh Val de Marne tài trợ 12.000 EUR, tương đương 336.000.000 VND, tỉnh Yên Bái đối ứng 3.000 EUR, tương đương 84.000.000 VND). Từ nguồn kinh phí của Dự án, Thư viện tỉnh Yên Bái đã cải tạo lại Phòng Địa chí, lắp đặt hệ thống điều hòa, máy hút ẩm, máy hút bụi, giá sách và hộp các tông trung tính để bảo quản lâu dài các tài liệu cổ và các tài liệu địa chí khác tại kho Địa chí của Thư viện tỉnh. Mua 01 máy Scanner để số hoá các tài liệu. Các tài liệu sau khi phục chế được số hoá, tạo lập cơ sở dữ liệu, xây dựng bộ sưu tập số để lưu giữ và đồng thời đưa ra phục vụ bạn đọc tại địa chỉ Website: Thuvientinhyenbai.gov.vn. Hiện nay, Bộ sưu tập tài liệu cổ của Thư viện tỉnh Yên Bái đã số hóa được 143 tài liệu với 9.695 trang kịp thời đưa ra phục vụ bạn đọc. Tiếp sau Bộ sưu tập tài liệu cổ sẽ là các Bộ sưu tập tài liệu về các dân tộc tỉnh Yên Bái, tác giả - tác phẩm Yên Bái…

Dự án “Phục chế, bảo quản và số hoá tài liệu cổ” triển khai có hiệu quả đã tăng cường nguồn lực để Thư viện tỉnh xây dựng kho tài liệu Địa chí ngày càng hiện đại, phong phú về nguồn thông tin tư liệu, đáp ứng nhu cầu tìm hiểu về vùng đất, con người Yên Bái của các đối tượng bạn đọc trong và ngoài tỉnh, phục vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, văn hoá du lịch của tỉnh, góp phần vào sự phát triển kinh tế, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa của đồng bào các dân tộc trong tỉnh. Bảo quản và khai thác được lâu dài giá trị của các tài liệu cổ, góp phần tìm hiểu, gìn giữ và phát huy các di sản văn hoá của cộng đồng các dân tộc Việt Nam, đặc biệt là của đồng bào các dân tộc ít người sinh sống trên vùng cửa ngõ miền Tây Bắc tổ quốc. Giới thiệu, quảng bá về các hoạt động thư viện, vốn tài liệu, đặc biệt là vốn tài liệu Địa chí của Thư viện tỉnh Yên Bái.

Năm 2014, Thư viện tỉnh Yên Bái tiếp tục nhận được nguồn hỗ trợ về vốn sách và giá sách từ Dự án “Cung cấp các tác phẩm Pháp ngữ cho Thư viện tỉnh Yên Bái”. Tổng giá trị thực hiện của Dự án là 8.000 EUR, tương đương 224.000.000 VND (Trong đó: Hội đồng tỉnh Val de Marne tài trợ: 5.000 EUR, tương đương 140.000.000 VND. Tỉnh Yên Bái đóng góp: 3.000 EUR, tương đương 84.000.000 VND). Với 312 tên sách/3.386 bản sách được đặt mua từ các nhà xuất bản, nhà sách do Trung tâm văn hóa Pháp cung cấp, giới thiệu, Thư viện tỉnh Yên Bái đã tăng cường được vốn sách, đặc biệt là sách tiếng Pháp được dịch ra tiếng Việt, giải quyết được phần nào tình trạng khó khăn khi thiếu sách phục vụ cộng đồng. Thông qua việc tổ chức trưng bày, phục vụ tại Thư viện tỉnh và theo xe thư viện lưu động, vốn sách này sẽ được quảng bá, giới thiệu sâu rộng tới các địa bàn dân cư, trường học ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào các dân tộc thiểu số của tỉnh Yên Bái. Dự án là cơ hội để bạn đọc của tỉnh Yên Bái được tiếp cận với sách báo của các tác giả Pháp được dịch ra tiếng Việt, mở rộng tầm nhìn, tiếp thu có chọn lọc những tinh hoa văn hóa Pháp trong thời kỳ mở cửa và hội nhập quốc tế.

Tăng cư­ờng công tác đối ngoại hợp tác quốc tế còn là điều kiện giúp cho cán bộ Thư­ viện tỉnh Yên Bái đư­ợc mở mang kiến thức, đư­ợc học tập, trao đổi kinh nghiệm về chuyên môn với các bạn đồng nghiệp của tỉnh Val de Marne (Cộng hòa Pháp). Trong các giai đoạn thực hiện chương trình hợp tác, Thư viện tỉnh Yên Bái đã cử nhiều cán bộ sang tỉnh Val de Marne (Cộng hòa Pháp) để trao đổi, học tập kinh nghiệm về công tác phục vụ của xe th­ư viện l­ưu động, kỹ thuật bảo quản, phục chế tài liệu, tổ chức khai thác phòng đa phư­ơng tiện… Phía bạn, cũng đã cử nhiều cán bộ, chuyên gia sang trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm trong lĩnh vực thư viện. Đây là một trong những điều kiện thuận lợi giúp cán bộ Thư viện tỉnh Yên Bái nâng cao kỹ năng chuyên môn, nghiệp vụ đáp ứng yêu cầu công việc trong giai đoạn mới.

Tích cực xây dựng và triển khai có hiệu quả các dự án với tỉnh Val de Marne (Cộng hoà Pháp) đã góp phần tăng cường năng lực cơ sở vật chất, củng cố uy tín của Thư viện tỉnh Yên Bái đối với cộng đồng, góp phần nâng cao dân trí và giải trí lành mạnh cho các tầng lớp dân cư trong tỉnh./.

Lê Thị Thu Hường

PGD Thư Viện Tỉnh Yên Bái