“Ba tôi nói có 3 thứ quan trọng nhất trong cuộc đời của bạn đó là bạn tốt của bạn là ai, thầy giỏi của bạn là ai và sách của bạn, với tôi sách vừa là bạn vừa là thầy”. Đây chính là câu nói vô cùng ý nghĩa và đầy đủ về giá trị của sách đối với chúng ta. Đúng vậy, trong đời sống tinh thần của mỗi con người, sách đóng vai trò rất quan trọng, là người bạn thân thiết giúp chúng ta thư giãn, giải trí và chia sẻ mọi niềm vui, nỗi buồn sâu kín, đồng thời dạy chúng ta biết sống, biết hy sinh. Sách còn là con đường lớn nhất để con người tiếp cận thông tin, văn hóa, tri thức, tích lũy kiến thức, tăng cường khả năng tư duy. Chính vì vậy, đọc sách từ lâu đã trở thành một nhu cầu thiết yếu của xã hội loài người.

Đánh giá cao tầm quan trọng của sách và việc đọc sách, trong kỳ họp lần thứ 28 của Đại hội đồng Liên hợp quốc tại Paris (ngày 25/10 – 16/11/1995), UNESCO (Tổ chức văn hóa, giáo dục, khoa học Liên hợp quốc) đã quyết định chọn ngày 23/4 hàng năm làm “Ngày sách và bản quyền thế giới”, trong đó nêu rất rõ mục tiêu và các thành phần tham gia ngày tôn vinh những giá trị của sách và sự đóng góp của các tác giả cho sự gia đời của các tác phẩm bất hủ. Ngày 23/4 bắt nguồn từ một phong tục truyền thống rất đẹp ở Catalonia (Tây Ban Nha). Vào ngày này hàng năm có rất nhiều hội chợ sách và các lễ hội đường phố được tổ chức, mỗi khách hàng sẽ được tặng một bông hồng kèm theo khi mua một cuốn sách. Ngày 23/4 còn là ngày mà cả ba đại văn hào thế giới Cervantes, Shakespeare và Inca Garcilaso de la Vega đều qua đời sau khi để lại cho nhân loại những kiệt tác của mọi thời đại. Ngày này cũng là ngày sinh hoặc ngày giỗ của các tác giả nổi tiếng khác: Maurice Druon, K.Laxness, Vladimir Nabokov, Josep Pla and Manuel Mejía Vallejo. Chính vì vậy, UNESCO mong muốn Ngày Sách và Bản quyền Thế giới sẽ là dịp để cả thế giới tôn vinh sách và những người sáng tạo ra chúng - những người đã có những đóng góp không gì thay thế được đối với sự phát triển văn hóa nhân loại; dịp để khuyến khích tất cả mọi người, nhất là giới trẻ, khám phá niềm yêu thích đọc sách, tôn vinh văn hoá đọc.

Hư­ởng ứng chủ trư­ơng của UNESCO, đồng thời để khẳng định những giá trị to lớn của sách báo, trong những năm qua, Việt Nam tổ chức kỷ niệm “Ngày sách và bản quyền thế giới” với nhiều hoạt động thiết thực, dưới nhiều hình thức và chủ đề phong phú khác nhau, thu hút được nhiều người tham gia,  nhằm khuyến khích, đưa phong trào đọc sách, báo trở thành thành nét đẹp văn hóa của con người Việt Nam trong thời kỳ đất nước giao lưu, hội nhập quốc tế.

Ngày 24/2/2014, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Quyết định số 284/QĐ – TTG lấy ngày 21 tháng 4 hàng năm là Ngày Sách Việt Nam.  Quyết định nêu rõ, Ngày Sách Việt Nam được tổ chức hàng năm nhằm khuyến khích, phát triển phong trào đọc sách trong cộng đồng, nâng cao nhận thức của nhân dân về ý nghĩa to lớn và tầm quan trọng của việc đọc sách đối với việc nâng cao kiến thức và kỹ năng, phát triển tư duy, giáo dục và rèn luyện nhân cách con người. Đồng thời, tôn vinh giá trị của sách, khẳng định vai trò, vị trí, tầm quan trọng của sách trong đời sống xã hội; tôn vinh người đọc và những người tham gia sưu tầm, sáng tác, xuất bản, in, phát hành, lưu giữ, quảng bá sách. Bên cạnh đó, nâng, nâng cao trách nhiệm của các cấp, các ngành, các cơ quan chức năng và các tổ chức xã hội đối với việc xây dựng và phát triển văn hóa đọc Việt Nam.

Chủ trương có một Ngày Sách Việt Nam thật đúng đắn và kịp thời, vì đúng là “văn hóa đọc” của nước ta đang thực sự đứng trước nguy cơ mai một. Đọc sách với mỗi người là cơ hội để được tiếp cận với  khối lượng tri thức khổng lồ, nhưng hiện nay có một thực tế ai cũng thấy rất rõ là nguy cơ làm mai một thói quen đọc bởi sự lấn át của các phương tiện nghe nhìn quá nhiều, quá hấp dẫn. Trong những năm gần đây, chuyện người Việt ngày càng “lười” đọc sách là một thực tế không thể phủ nhận. Sự lấn áp “văn hóa đọc” càng trở nên nghiêm trọng hơn khi nó lan sâu vào cộng đồng trẻ - những người sẽ nắm giữ vận mệnh, tương lai của đất nước. Trước kia, Dế mèn phiêu lưu ký của Tô Hoài, Cái Tết của Mèo con của Nguyễn Đình Thi, Đất rừng phương Nam của Đoàn Giỏi, Quê nội của Võ Quảng, Búp sen xanh của Sơn Tùng, Tuổi thơ dữ dội của Phùng Quán… là những món quà quý giá mà đám trẻ con háo hức, mong ước… Thì nay những món quà đám trẻ mong muốn thường là các trò chơi điện tử, những buổi được cho đi chơi đầy hứng khởi tới các công viên trò chơi hiện đại…

Vì vậy, Phát triển văn hóa đọc, rèn luyện thói quen đọc sách càng trở nên quan trọng. Thói quen tốt đẹp đó không chỉ nhằm nâng cao nhận thức về ý nghĩa to lớn và tầm quan trọng của việc đọc sách đối với mở rộng kiến thức, kỹ năng và phát triển tư duy, mà còn là một trong những yếu tố cốt lõi để mỗi người tự hoàn thiện nhân cách.

Hưởng ứng hoạt động nhiều ý nghĩa này, trong những năm qua, Thư viện tỉnh Yên Bái đã tổ chức Ngày Hội đọc sách tại các trường như: THCS Lê Hồng Phong, THCS Quang Trung, Trường tiểu học Nguyễn Trãi, Trường Cao đẳng Sư phạm. Hoạt động này được Thư viện tỉnh tổ chức với nhiều nội dung phong phú như: Tuyên truyền giới thiệu sách, trưng bày, triển lãm sách, xếp mô hình sách, cấp thẻ bạn đọc, tặng sách... đã nhận được sự ủng hộ cũng như tham gia nhiệt tình của giáo viên, các em học sinh và người dân. Để tiếp tục duy trì, tiếp nối nét đẹp văn hóa này, năm 2015, Thư viện tỉnh Yên Bái phối hợp thực hiện Ngày sách Việt Nam tại Trường THPT Nguyễn Huệ với nhiều hoạt động phong phú như: Trưng bày, triển lãm sách, xếp mô hình sách, cấp thẻ bạn đọc, tặng sách, thi vẽ tranh theo chủ đề…

Một nét mới trong Ngày Hội Sách năm 2015 tại Trường Nguyễn Huệ là có  bốn đơn vị phối hợp đồng tổ chức: Sở Thông tin và Truyền thông, Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch, Sở Giáo dục và Đào tạo, Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật tỉnh. Sau lễ khai mạc diễn ra vào hồi 8 giờ ngày 20 tháng 4 năm 2015, các đơn vị tham gia với nhiều hoạt động như: Triển lãm sách của Hội văn học nghệ thuật tỉnh ; Sách bán với giá ưu đãi của Trung tâm phát hành sách tỉnh ; Bưu điện tỉnh với gian trưng bày triển lãm sách báo ; Chi nhánh Viettel Yên Bái…

Triển lãm sách của Thư viện tỉnh Yên Bái giới thiệu với bạn đọc gần 1000 bản sách đã được thư viện tỉnh chọn lọc theo 4 chủ đề: “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, “Khoa học xã hội”, “Khoa học tự nhiên”, “Sách tham khảo phục vụ học tập”. Cùng với sách của Xe thư viện lưu động, đây là những tài liệu đặc sắc, tiêu biểu, phong phú về nội dung, đa dạng về hình thức, thể loại để phục vụ bạn đọc miễn phí tại các gian trưng bày và trên xe Thư viện lưu động. Ngoài ra, sách còn được Thư viện tỉnh xếp thành các mô hình độc đáo, ấn tượng, sáng tạo. Trong ngày Hội, bạn đọc được tư vấn, giới thiệu những cuốn sách hay để giúp việc đọc sách có chọn lọc từ đó nhen nhóm và đốt nóng lòng đam mê của các em học sinh với sách.

Bên cạnh việc triển lãm trưng bày sách, khu vực xe Thư viện lưu động được đông đảo bạn đọc tới chọn sách và ngồi đọc tại chỗ. Cũng trong các hoạt động của Ngày Hội Sách, Thư viện tỉnh Yên Bái tặng 100 bản sách cho Trường THPT Nguyễn Huệ.

Bác Hồ kính yêu của chúng ta nói: “Sách là thuốc bổ tinh thần, sách là thuốc chữa tội ngu”. V. I. Lenin đã từng nói rằng: “Không có sách, không có tri thức…”. Nhà văn Ghécxen cũng từng viết: “Sách là di huấn về tinh thần thế hệ này đối với thế hệ khác. Đó là lời khuyên của người già sắp từ giã cõi đời đối với người trẻ mới bước vào cuộc sống, đó là mệnh lệnh của người đứng gác sắp đến giờ nghỉ truyền cho người đứng gác thay. Nhưng trang sách không phải chỉ có quá khứ, sách còn là văn kiện giúp ta làm chủ hiện tại, nắm lấy tất cả mọi chân lý và sức mạnh được tìm ra qua nhiều đau khổ đôi khi còn nhuốm đầy mồ hôi hòa với máu, sách báo còn là cương lĩnh của tương lai”. Và Maxime Gorki nói: “Sách vở biến chúng ta thành con người hạnh phúc”.  Để có được cái lạc thú của việc đọc sách, để đi đến đỉnh cao của tri thức và để trở thành một người sống có nhân cách, mỗi người chúng ta hãy cố gắng cúi mình trước những trang sách vì đó chính là kho tàng tri thức của nhân loại.

Ngày Hội sách năm 2015 đã khép lại song điều luôn ở lại, thấm sâu trong tâm hồn của các em học sinh là tình yêu đối với sách, với kho tri thức của nhân loại được đúc kết trong các cuốn sách. Từ những hoạt động này, hy vọng các em học sinh sẽ ham đọc sách hơn, biết nâng niu quý trọng sách và có thêm một niềm đam mê lành mạnh trong cuộc sống đó là đọc sách.

Xin cảm ơn các em học sinh, các thầy cô giáo và tất cả bạn đọc vì đối với cán bộ thư viện chúng tôi không có niềm vui nào lớn hơn là có người yêu sách, đọc sách. Qua những Ngày Hội Sách như thế này, Thư viện cùng với các bạn – chúng ta cùng chung tay để góp phần gây dựng, phục hồi và nâng tầm “văn hóa đọc” trong cộng đồng. Hy vọng tinh thần đọc sách sẽ được khơi gợi trở thành một nét đẹp văn hóa trong tương lai.

Nguyễn Thị Thái -  Phòng Nghiệp vụ

* Một số hình ảnh sự kiện: