Cao Lan là một trong những tộc người bản địa cư trú lâu đời tại Yên Bái, khoảng trên 300 năm, đồng bào sống quần cư thành cộng đồng, làng bản sinh sống tập trung ở khu vực phía Đông của tỉnh. Người Cao Lan hiện nay có khoảng trên 7000  người, cư trú tập trung ở huyện Yên Bình và một số ít cư trú ở huyện Văn Yên.

Người Cao Lan còn có các tên gọi khác như Sán Chay, Sán Chỉ, Sán Chởi, Sán Chấy, Sán Chí (nhiều nét văn hóa giống người Dao, đặc biệt là trong tín ngưỡng dân gian). Ở những nơi khác tên gọi Sán Chay được dùng khá phổ biến, nhưng đối với nhóm bản địa sinh sống ở Yên Bái thì tên gọi Cao Lan được dùng khá lâu đời. Cũng giống như các dân tộc khác, người Cao Lan là một cộng đồng dân tộc có truyền thống văn hóa đậm đặc và giàu bản sắc, nhất là trong sinh hoạt tín ngưỡng dân gian, góp phần làm đa dạng nền văn hóa cổ truyền các dân tộc thiểu số Yên Bái. Tang ma dân tộc Cao Lan là một trong các biểu hiện sinh động về đời sống tín ngưỡng góp phần quan trọng trong tổng thể văn hóa dân gian truyền thống đó.

Đáp ứng nhu cầu tìm hiểu của đông đảo bạn đọc, đồng thời giúp bạn đọc hiểu thêm về nghi lễ truyền thống của người Cao Lan. Thư viện tỉnh Yên Bái xin trân trọng giới thiệu tới quý bạn đọc cuốn sách: “Tang ma dân tộc Cao Lan ở Yên Bái ”.

           Nội dung cuốn sách gồm 3 phần:

Phần thứ nhất: Người Cao Lan ở Yên Bái. Giới thiệu khái quát về người Cao Lan ở Yên Bái. Dân số, sự phân bố dân cư và các đặc điểm ngôn ngữ tộc người. Một số lễ hội và tín ngưỡng dân gian của người Cao Lan. Sự giao lưu ảnh hưởng về văn hóa trong cộng đồng các dân tộc ở Yên Bái.

Phần thứ hai: Tang lễ của người Cao Lan. Khái quát chung về nghi thức tang lễ của người Cao Lan. Các nghi thức chuẩn bị và chăm sóc cho người chết. Tiến trình tang lễ: Lễ đón thầy cúng đến nhà; lễ cúng “phung tàn”; lễ liệm xác, nhập quan “Pói páo sịch”; lễ phúng viếng; các nghi lễ được tổ chức trong quá trình quản xác tại nhà; lễ đưa tang; lễ đắp mộ và lễ cúng báo thổ công tại mộ; lập nhà mồ cho người chết tại mộ...; lễ cúng 49 ngày và lễ đoạn tang. Lễ ma khô và các nghi thức trong lễ ma khô.

 Phần thứ ba: Các hình thức nghệ thuật dân gian trong tang lễ của người Cao Lan ở Yên Bái. Nghệ thuật tạo hình và trang trí dân gian trong tang lễ. Dân ca và dân vũ trong tang lễ. Khái quát về âm nhạc và nhạc cụ trong tang lễ.

Phụ lục: Bài cúng và bản dịch trong tang lễ sình ca mào nhằn (Ca than tiễn biệt vong hồn)

Cuốn sách" Tang ma dân tộc Cao Lan ở Yên Bái" hiện đang được phục vụ tại kho Địa chí Thư viện tỉnh Yên Bái

Xin trân trọng giới thiệu!

Nguyễn Thị Hồng Điểm

Phòng Địa chí